Aşı ve serumlar, üretildiği an itibari ile bir Soğuk Zincir sürecine girer. Ürün kalitesini korumak, aşılama ürününün üretildiği andan uygulamasına kadar belirlenen sıcaklık aralıklarında depolanması, taşınması ve saklamansını sağlanmak amaçlanmaktadır. Aşılar Soğuk Zincir kırıldığında potensini kaybeden hassas ürünlerdir bu nedenle Soğuk Zincir sürekliliği ve kontorlü çok önemlidir.

Bazı aşılar donmaya, bazıları ısıya ve bazıları ise ışığa duyarlıdır. Polio, Kızamık, KKK, Kızamıkçık, liyofilize Hib ve BCG aşıları dondurulabilirken; DaBT-İPA-Hib, DT, Td, Hepatit B ve KPA ile liyofilize aşıların sulandırıcılarının hiçbir zaman donmaması gerekmektedir.

Donmaya duyarlı olan aşılar ve sulandırıcılar donduğunda aşı olma özelliğini kaybetmekte ve hasara uğrayarak çökeltiler oluşturabilmektedir ve bu durumun geriye dönüşü yoktur.

Donma durumlarında bazen şiddetli çalkalama ile homojene yakın bulanıklık meydana gelebilmekte ve sanki donmamış izlenimi verebilmektedir. Bu nedenle tek başına çalkalama testi aşının kullanılabilir olduğunu göstermez.

Isıya duyarlı aşıların da hastayı koruyabilme kabiliyeti azalabilir. Aşılar etkinliğini kaybettiğinde veya etkinliği azaldığında eski haline döndürülemezler.

Bu hassasiyet nedeniyle en gelişmiş Soğuk Zincir sistemleri bile insan faktörü olmadan aşıların güvenli ve etkin şekilde korunmasını sağlayamamaktadır.

Depolama, dağıtım ve uygulamada sorumlu kişiler yeterli bilgi beceriye sahip olmalı veya özenli hareket etmelidir. Tersi durumunda Soğuk Zincirin kırıldığı hiçbir şekilde ispat edilemez ve aşı hastaya uygulanır.

Etkin bir aşılama ancak aşıların üretildikleri fabrikadan uygulanacak kişiye +2/+8 derece ısıda taşınması ve güneş ışınlarından korunarak ulaştırılmasıyla mümkün olur. Aşıların soğuk olarak taşınması, depolanması ve uygulmasını sağlayan araç gereç ve kişilerin tümüne “Soğuk Zincir” denir.

Bu nedenle aşıların fabrika-merkezi, depo-il deposu- sağlık kuruluşu sırasını izleyen taşınmasında dikkat ve özeninin tüm süreci etkileyebilecek tüm etmenlere yöneltilmesi gerekemektedir.

---

Sayfamızı Sosyal Medyada paylaşabilirsiniz.